Begin hier,  Interview

Ilja Leonard Pfeijffer over feit en fictie

Als een alleenstaande Italiaanse academicus aan de vooravond van zijn pensioen een e-mail krijgt van de onbekende Sarah Peachez uit Las Vegas, ontspint er zich een online romance. De erudiete professor in de klassieke talen trapt in de catfishing val en belandt in een Argentijnse gevangenis. Vanuit de cel doet ‘proffie’ zijn amoureuze verhaal want ondanks alles is de oude man in de echtheid van deze liefde blijven geloven. Is liefde ooit meer dan een beeld dat je creëert zoals Pygmalion deed? Kan liefde ook bestaan zonder wederkerigheid? Ilja Leonard Pfeijffer baseerde zich voor deze romantische thriller op het waargebeurde verhaal van de deeltjesfysicus Paul Frampton. Een ontroerende en tedere roman die ons beeld van de liefde op zijn kop zet dankzij de naïeve, ironische en tegelijkertijd filosofische stem van de verliefde professor.

Ik sprak met de auteur over de (on)mogelijkheid van ‘echte’ liefde.

© Stephan Vanfleteren

Is iedere relatie een projectie?

“De liefde in Peachez is een extreme vorm van projectie maar met mijn boek stel ik de vraag in hoeverre iedere relatie dat niet is. Ook ‘normale’ relaties beginnen nooit met een uitgebreide analyse. Je stort je in een relatie omdat je wil geloven in de ander als de ware. Je dicht je partner kwaliteiten toe die je wenselijk vindt.

Als de werkelijkheid zijn intrede doet en die projecties tegenspreekt, betekent dat meer dan eens het einde van een relatie.

Of dat kwaad kan? De protagonist van Peachez heeft alleszins geen spijt. Hij had deze liefde niet willen missen, ook al zal hij de rest van zijn leven in de gevangenis slijten. Hoewel de relatie fictief bleek, waren zijn gevoelens oprecht.”

Moet je niet enorm naïef zijn om in de val van catphishing te trappen?

“Catphishing komt meer voor dan je denkt. Peachez is trouwens gebaseerd op het echte verhaal van professor Frampton. Iedereen vond hem enorm naïef. Met Peachez wil ik dat de lezers hem gaan begrijpen. Het kan iedereen overkomen. Zo’n malafide relatie wordt erg langzaam opgebouwd tot het slachtoffer er in wil geloven. Dan ligt de lat voor misbruik heel laag.

Misschien zijn professoren meer vatbaar voor een fictieve relatie omdat ze een leven van de geest leiden. Een realiteit die enkel in gedachten bestaat, is hen niet vreemd.

Heel bijzonder is wel dat in bijna alle gevallen die ik ken, de reactie van de slachtoffers dezelfde was: dankbaarheid, ondanks alles.”

Als de liefde een projectie is, hoe zit het dan met geloof?

“In Peachez leg ik ook verbanden tussen de liefde en het geloof. Dat is de ultieme sublimering. We hebben God geschapen naar ons eigen beeld. Er is geen bewijs van zijn bestaan. Hij is het ultieme zwarte gat waar je alles kan op projecteren.”

De verhouding tussen feit en fictie is al sinds je debuut een belangrijk thema. Vanwaar de interesse?

“Het is een actueel thema want het wordt steeds moeilijker om het onderscheid te maken. Het begon met Big brother. Het programma gaf de illusie van het echte leven, later bleken de verhaallijnen geregiseerd. In de sociale media overheerst de grijze zone. Al die geweldige levens op Facebook zijn grotendeels fictie. En heel recent is fictie de politiek beginnen te domineren. Fictie speelde daarin altijd al een rol, met Trump werd het allesbepalend. Doelbewust foute informatie geven, is een wapen geworden.

Vroeger ontsnapte ik aan de werkelijkheid door te drinken. Tegenwoordig vind ik mijn leven prettiger en heb ik minder behoefte om te ontsnappen.

Als schrijver speel ik met de link tussen mijn leven en werk. Ik vind het wel aangenaam om af en toe in die alternatieve werelden op papier te vertoeven.”

Dit interview verscheen in mei 2017 in Psychologies.