Echt (n)iets voor,  Persoonlijk

13 jongens schrijven een boek – en wat voor één

Het leven zit vol verrassingen. Zo heeft mijn groene boek ‘Een kleine wereldgeschiedenis in 100 grote data’ sinds kort een klein, rood broertje: ‘Onze eigen geschiedenis in 13 sterke verhalen’. Die verhalenbundel werd geschreven door de 13 jongens van klas 4 Elektriciteit van GTSM. Ik mocht hen begeleiden en zag hoe ‘lezen en schrijven is niets voor ons’ veranderde in ‘dit is wel leuk, het is eens iets anders’.

Ook voor mij was het spannend, in januari. Ik begon aan een auteursresidentie bij de klas 4 Elektriciteit van GTSM, School voor Wetenschap & Techniek in Merchtem. Dat is een project van Literatuur Vlaanderen waarbij schrijvers naar scholen trekken om jongeren die niet graag of moeilijk lezen positief uit te dagen. Ik kwam de klas binnen en de jongens zeiden: “Wij lezen niet. Wij vinden boeken saai.” Maar ze waren toch bereid om uit hun comfortzone te komen.

Tien weken lang werkten we in sessies van twee uur rond lezen en creatief schrijven. Ik las verhalen voor uit mijn boek over de wereldgeschiedenis en

we maakten de vertaalslag: wie zijn in hun leven de belangrijke figuren, betekenisvolle plaatsen, grote rampen en kleine gelukjes?

Ik gaf korte schrijfoefeningen, praktische tips en uiteindelijk schreven de jongens elk een verhaal over een mijlpaal uit hun eigen geschiedenis. Mijn bewondering voor de klas groeide. Literatuur leek voor hen eerst een ver-van-ons-bed-show – maar kijk waartoe ze in staat waren, met een beetje begeleiding.

Op dinsdag 30 april 2024 ging ik voor de laatste keer naar de school. We presenteerden er het eindproduct van de residentie: een prachtige bundel met 13 authentieke verhalen over heldhaftige grootvaders, demente meters, onvergetelijke vakanties, persoonlijke collecties, dramatische valpartijen met de moto… En ja: ook een verhaal over een dronken verjaardagsfeestje.

Ik ben blij dat ik de kans kreeg om elk van de jongens te feliciteren. De verhalen in de bundel zijn zo divers als hun 13 persoonlijkheden. Ze lieten een stukje van zichzelf zien op papier – toch het belangrijkste bij literatuur. Ik hoop dat ze trots zijn dat ze dit hebben gedurfd en volgehouden. Ik ben het in elk geval. Laat ons vooral niet vergeten:

– we hebben allemaal een verhaal te vertellen

– we mogen jongeren niet onderschatten

– creativiteit kunnen tonen, geeft energie en zelfvertrouwen

– ook daar moet plaats voor zijn in het onderwijs

Bedankt Isabeau Coppens, Tom Van Biesen en Sandra De Buyser van GTSM. Bedankt Literatuur Vlaanderen, Vrienden voor het Lezen en Vlaanderen -Departement Onderwijs en Vorming voor de steun. En bedankt Diewertje Jongert van HLN, Joris Herpol van Het Nieuwsblad/Radio 2 en Eric Biesemans van Goeiedag voor de media-aandacht. Eric maakte de foto’s bij dit stuk. En

Joris Herpol was zo slim om ook de jongens te vragen naar hoe zij de residentie beleefden. Ik citeer uit zijn artikel:

“Het is heel mooi geworden”, reageert leerling Kean Dereppe (16) bij het zien van de pas gedrukte verhalenbundel. “Het was een heel toffe ervaring. Ik schreef over mijn zestiende verjaardag. Het was een feestje waarbij wat dingen uit de hand zijn gelopen. Maar het is allemaal goed gekomen”, lacht Kean.

Klasgenoot Dorian Janssens (17) is dan weer helemaal in de ban van manga-strips. “Dat zijn Japanse strips, boordevol personages die veel te vertellen hebben over hun specifieke karakters en natuurlijk ook veel gevechten. Ik heb al een hele collectie. Ik kijk samen met mijn vader naar de series, hij is ook fan. We spelen manga-computerspelletjes tegen mekaar. Het is een heel toffe hobby.”

Tjargo Roosemont (15) pende dan weer zijn bijzonder band met zijn meter neer. “Ze is heel erg achteruitgegaan de laatste paar jaar”, vertelt Tjargo. “Ze is een heel bijzonder persoon. Ze maakte als geen ander rijstpap voor mijn zus en mezelf, toen we ziek waren. Maar nu kan ze dat niet meer.”

Op het Radio 2 middagnieuws voegde Kean daar nog aan toe: “Het was iets nieuws voor mij. Ik had het nog nooit gedaan dus ik vond het wel redelijk interessant, hoe het werd uitgelegd en zo, en het schrijven zelf was ook leuk. Ik ben nu wel trots om te zien: ‘Dat heb ik allemaal geschreven.'”