Voorpublicatie: Een kleine wereldgeschiedenis

Op 26 februari 2024 ligt ‘Een kleine wereldgeschiedenis in 100 grote data‘ in de boekhandel! This Is How We Read-redactrice Barbara blaast het stof van 100 historische jaartallen en hangt er sterke verhalen aan op – voor jonge en minder jonge geschiedenisfans. Hier krijg je al een voorsmaakje. Reis mee naar het jaar 1889. Met als bestemming: een metalen asperge in Parijs…

Ben jij ook zo iemand die alles van de eerste keer perfect wilt doen? Heb jij al tekeningen in de vuilbak gekieperd omdat iemand ze ‘een beetje vreemd’ vond – en niet ‘fantastisch mooi’? Denk volgende keer dan aan de Eiffeltoren.

Vandaag is het een van de bekendste bezienswaardigheden ter wereld. Maar ook de beroemde Franse toren is ooit begonnen als een bescheiden schets op papier. Twee medewerkers van een staalconstructiebedrijf hadden gehoord over een prestigieuze wedstrijd. Wie zou de perfecte toegangspoort ontwerpen voor de grote Wereldtentoonstelling van Parijs?  Collega’s Émile N. en Maurice K. waagden hun kans. Met bonzend hart toonden ze hun ontwerp aan hun baas.

“Een metalen asperge op vier poten? Daarmee zullen we niet winnen,” bromde Gustave Eiffel. Als zaakvoerder had hij het druk-druk-druk. Hij wierp een snelle blik op de schets en was niet onder de indruk.

Het leek hem wél een goed idee om als bedrijf mee te doen aan de wedstrijd: “Maar niet met deze kale constructie. Ga eens praten met een architect! Er moeten wat krulletjes bij.” 

Gelukkig hadden Émile en Maurice geen lange tenen. Ze verscheurden hun ontwerp niet stampvoetend. Ze huilden geen bittere tranen ‘omdat ze toch nooit zouden winnen’. Nee, ze schaafden welwillend aan hun inzending. Ze zorgden voor de gevraagde tierlantijntjes. En toen de deadline naderde, toonden ze hun nieuwe voorstel aan meneer Eiffel.

“Dit moet weg,” zei die streng en hij nam z’n gom erbij. “Dit schrappen we. En deze versiering verdwijnt.”

Toen Eiffel klaar was, leek het ontwerp weer héél sterk op de eerste versie van Émile en Maurice. “Ja, mooi zo!” vond Eiffel nu.

Het gemeentebestuur van Parijs deelde die mening. Gustave Eiffel won de wedstrijd met een tekening die hij eerst had bekritiseerd, en later (voor een eerlijke som, gelukkig) had afgekocht. Hij mocht de toren-met-zijn-naam bouwen! Met z’n 320 meter zou de Eiffeltoren het hoogste bouwwerk ter wereld worden. De gedroomde entrée voor een expo over modern vernuft en slimme uitvindingen!

Toch moesten ook de Parijzenaars even wennen. Eerst vonden ze het een schande, die afschuwelijke toren in het hart van hun prachtige stad. Maar toen de Eiffeltoren – besteld als tijdelijk bouwwerk – na vijf jaar zou worden afgebroken, protesteerden ze met hart en ziel. Zo zie je maar dat bewondering soms moet groeien. Een lauwe eerste reactie mondt wel eens uit in groot succes.

?!

Na 40 jaar werd de Eiffeltoren overtroefd door een Amerikaanse wolkenkrabber. Vandaag staat het hoogste gebouw ter wereld (828 meter) in Dubai.

Gustave Eiffel bouwde enkele bekende spoorbruggen. Hij ontwierp ook de stalen binnenconstructie van het Vrijheidsbeeld in New York.

De eerste wereldtentoonstelling vond plaats in 1851 in Londen. Expo’s waren populair in de 19^e eeuw, een tijd van grote uitvindingen: elektriciteit, passagierstreinen, fietsen en auto’s, foto en film, de gloeilamp, telefoons en radio…

De Eiffeltoren is hét symbool van de Belle Époque, het tijdperk tussen 1870 en 1914. Het stadsleven en het toerisme kwamen tot bloei met grote warenhuizen, wandelboulevards, metrolijnen, (kuur)hotels, restaurants, cafés en musea. De adel en rijke middenklasse genoten van het leven.

PS: Zin in meer? Lees de 99 andere verhalen in: Een kleine wereldgeschiedenis in 100 grote data, Barbara De Munnynck – met illustraties van Isabelle Geeraerts, Pelckmans, 288 p.

PS: Zin in meer, in het echt? Nodig Barbara uit als spreker op je school, in je leesclub of bij je culturele evenement.