Blogtour: Grensgangers

 

Grensgangers vertelt drie verhalen waartussen miljoenen tragedies verborgen liggen. Julian, Marthe en Sybille wonen achter de Berlijnse Muur. Julian onderneemt een vluchtpoging om bij zijn geliefde te zijn, Marthe protesteert tegen de dictatuur en belandt in de gevangenis. Sybille probeert vooral niet op te vallen en zit op de eerste rij bij de val van de Muur.

Het tenenkrullende boek is op blogtour doorheen Vlaanderen en houdt vandaag halt op Thisishowweread. Als Germaniste met een voorliefde voor moderne Duitse geschiedenis gingen mijn voelsprieten meteen de hoogte in bij het lezen van het uitnodigingsmailtje. Een jeugdboek (jeuj) over het leven in de DDR (hit me), inclusief vluchtpoging (spannend), een inkijk in de Stasi-gevangenis (beklijvend) en een front row zitje bij de val van de muur (mijn zevenjarige zelf herinnert zich enkel de TV beelden en de Samson pantoffels die ik toen aanhad). Ik ruk het boek bijna uit handen van de postbode, sleur de kat van de vensterbank en eis de zetel op voor een voormiddag verdieping. Ik weet het, het leven van een boekenmeisje, right?

Ik strik auteur Aline Sax aan de gate, net voordat ze het vliegtuig opstapt naar Rome. Telefonisch, welteverstaan. Haar passie voor geschiedenis spat er 392 pagina’s lang af.

We beginnen met de klassieker: wanneer borrelde het idee voor het boek op?

Ik heb één jaar in Berlijn geschiedenis gestudeerd. De muur is een stuk historie dat vrij nieuw was voor mij. In Berlijn kan men niet om de Muur heen, het is eigenlijk nog geen geschiedenis, maar een stuk uit ieders eigen leven. Doorheen de stad loopt een spoor van verdeling: beton, braakliggende terreinen,…

Musea vertellen verhalen, maar in Berlijn adem je de geschiedenis, beleef je het.

Fictie doet voor mij hetzelfde, het brengt het verleden tot leven.

Research, research, research: dat moet een hap uit je dag gekost hebben. Hoe slaag je er in je te verplaatsen in de hoofden van de Berlijners uit die tijd? Dat gaat toch verder dan een museumbezoek en wat feiten uitpluizen? 

Dat was het moeilijkste: omdat de DDR nog geen geschiedenis is, zijn er weinig boeken en getuigenissen. Het dagelijkse leven staat nog te dicht bij de mens van nu.

Ik ben gesprekken aangegaan en heb veel op café gezeten.

Ik rolde van de ene getuigenis in de andere.

Heb je een Stasi officier gesproken?

Nee, dat niet, zij treden niet op de voorgrond. Ik heb documentaires en interviews bekeken. Wel bezocht ik Hohenschönhausen, de voormalige Stasi-gevangenis waar ex-gedetineerden rondleidingen geven. In het boek wordt Marthe opgepakt, gevangen gezet en psychologisch gemarteld. Voor haar verhaal heb ik mij gebaseerd op het verhaal van de gevangenen waarmee ik gesproken heb.

 

Je werkt als docent en onderzoekster aan de universiteit? Hoe zit het met het evenwicht werken-schrijven?

Dat was lang erg moeilijk, maar ik werk nu als zelfstandige. Ik werk voor Het Geheugencollectief, een historisch projectbureau waar ik tentoonstellingen organiseer, websites maak,.. alle non-fictie rond geschiedenis dus. De rest van mijn tijd gaat naar het verhalen van geschiedenis: boeken schrijven. Ik heb het schrijven altijd gecombineerd: met school, met mijn studies, met mijn job… Ik geniet nu van de flexibiliteit. Als een boek niet vlot, stort ik mij in Het Geheugencollectief, maar ik heb de luxe om een week aan een stuk te schrijven als ik dat wil.

Zijn er feiten en verhalen die je niet hebt gebruikt voor je boek?

Ik zal altijd meer weten over een onderwerp dan in een boek komt, gelukkig maar, anders zou het maar een saai naslagwerk worden.

Welke getuigenis heeft je het meest aangegrepen? 

De gevangenen waren erg begeesterd in hun getuigenis. Zij hebben de dictatuur aan de lijve ondervonden. Het verhaal dat mij het meest heeft aangegrepen was de zoektocht naar een mogelijke vluchtpoging voor Julian. Ik heb veel vluchtpogingen bestudeerd, maar geen enkele paste in het verhaal. Op een gegeven moment bezocht ik Berliner Unterwelten, een gidsbeurt door de Berlijnse ondergrond. Zo kwam ik op het idee om een oude U-Bahn te gebruiken als vluchtroute.

Ze schrokken van mijn voorstel, want blijkbaar had niemand dat ooit geprobeerd. De route werd nagetrokken en waarachtig, het zou gewerkt hebben.

Heb je toeristische tips voor een bezoek aan Berlijn?

Ga niet naar Checkpoint Charlie. (lacht) Bezoek Hohenschönhausen, de Stasi gevangenis, en volg een rondleiding van Berliner Unterwelten.

 

Zit er al een volgend project in je hoofd?

Het begint te groeien, maar het is nog te vroeg om iets over te zeggen. Ik kan niet zonder boek, voordat eentje af is, is het volgende al in de maak…

Kan je ons een boekentip meegeven?

Mijn favoriete schrijver is John Boyne, ik bewonder hoe hij geschiedenis in zijn boeken weet te verwerken en hou van zijn stilistische, mooie taal. Het magisch realisme van Murakami weet me ook te raken, ik ben erg fan van Kafka op het strand.

Verder is De wonderbaarlijke reis van Edward Tulane van Kate Dicamillo een prachtig prentenboek. Het hoofdpersonage is een cool, onsympathiek, afschuwelijk, arrogant, irritant en egocentrisch porseleinen konijn. Hij kan niet bewegen, maar wel denken en iedereen houdt van hem. Op een dag gaat hij op reis, raakt zoek en komt bij een ander gezin terecht. Hij leert inzien waar liefde om draait.

Geschiedenis is je dada… In welke periode zou je willen leven als je mocht kiezen?

Goh…moeilijk. Ik heb een boontje voor het oude Rome, hoewel het een hard leven geweest moet zijn. Ik wil daar zeker ook een boek over schrijven. Het blijft tot mijn verbeelding spreken.

Uitgeverij Davidsfonds schenkt drie weggeefexemplaren waarmee we geschiedenisfanaten gelukkig mogen maken. Laat in de comments weten in welke periode jij graag geleefd zou willen hebben. Op vrijdag 25 september maken wij de drie winnaars bekend op onze facebookpagina. Deelnemers moeten in België gedomicilieerd zijn. Na de bekendmaking hebben de winnaars een week de tijd om contact op te nemen met ons.

Veel succes!

Wordt fan van de Grensgangers Facebook pagina. Oh ja, en van die van ons, uiteraard!