Hoe gaat het met… Maarten Inghels

Dichter-schrijver Maarten Inghels was altijd al gefascineerd door poseurs. Met meesteroplichter Piet Van Haut had hij het gedroomde romanpersonage te pakken, maar het schrijven van Het mirakel van België kroop hem in de kleren.

Hoe gaat het?

‘Veel beter dan een tijdje geleden. Het schrijfproces van Het mirakel van België was sowieso al een dolle rit. Maar in december, na de boeklancering, heeft mijn relatie met Piet Van Haut haar kookpunt bereikt en ben ik gecrasht.’

Je vreesde al dat hij je nooit zou loslaten. Dat is werkelijkheid geworden?

‘In die periode stalkte hij alle journalisten aan wie ik interviews gaf. Zo belde hij de redactie toen ik bij Phara de Aguirre in De afspraak zat. Hij vond het ondenkbaar dat de schrijver en niet hij, het onderwerp van mijn boek, met de aandacht ging lopen. Hij belde ook naar de uitgeverij om mijn royalties op te eisen en ging onder mijn naam eten in een sterrenzaak. Op een bepaald moment kondigde hij zelfs aan dat de valiezen klaarstonden om er met mijn vrouw vandoor te gaan. Heel akelig allemaal. Die episode ligt gelukkig achter mij. Hij lijkt me nu met rust te laten. Daar ben ik blij om.’

Waarom was je in de eerste plaats zo tot hem aangetrokken?

‘Enkele jaren geleden noemde een recensent me een poseur, iemand die meer belang hecht aan zijn imago dan aan zijn schrijven. Dat wilde ik onderzoeken. Ik bedacht dat ik daarom in de ogen moest kijken van een echte charlatan.

Want wat is een meesteroplichter eigenlijk? Hebben we niet allemaal de neiging om ons met verhalen op te blazen totdat onze identiteit niet meer aansluit bij wie we zijn?’

Er zat dus een grond van waarheid in de opmerking van die recensent?

‘Jazeker. Ik hou van kunstenaars die van het leven een spel maken. Denk maar aan Hugo Claus of Salvador Dalí. Ik vind dat charmant. Zo geven Vincent Van Meenen en ik elkaar ieder jaar met veel bombarie een literaire prijs. Je kunt dat potsierlijk vinden, maar voor ons gaat dat echt wel ­ergens over.’

Piet Van Haut is meer dan een poseur. Hij is een oplichter en komt daar openlijk voor uit.

‘Piet heeft van zichzelf geen identiteit, hij neemt de identiteit van anderen over. Zo geeft hij zich soms uit als de directeur van Johnson & Johnson. Als zijn pose wordt doorprikt, dan rest er niets. Maar hij is enorm zelfredzaam. Als hij ontmaskerd wordt, neemt hij razendsnel een nieuwe identiteit aan. Ook over mijn roman veranderde hij radicaal van mening. Voor de verschijning wilde hij bepaalde personages laten schrappen. Maar sinds hij van de buitenwereld positieve reacties krijgt, is hij bijgedraaid. Eigenlijk kan hij zelf geen oordeel vormen, hij laat het afhangen van anderen.’

Laat jij je eigenwaarde ook afhangen van wat ­anderen van je roman vinden?

‘Steeds minder. Tijdens het schrijfproces, dat jaren heeft geduurd, kwam het tot een breuk met mijn uitgeverij, De Bezige Bij. Iedereen ­verloor het vertrouwen in het onderwerp.

Op een bepaald moment was het niet meer duidelijk of deze roman ooit het levenslicht zou zien. Ik ­besloot om door te gaan voor mezelf. Daardoor ging ik schaamtelozer schrijven.

Het kon me ­totaal niet meer schelen wat anderen ervan zouden vinden. Dat heb ik misschien wel geleerd van Piet. Net zoals Trump kent hij geen schaamte, ­kritiek glijdt gewoon van hem af.’

Je schrijft heel eerlijk hoe Piet je meesleepte in een zielloze wereld en ook jou corrumpeerde. Voel je daar schroom over?

‘Zeker. Omdat ik weleens wilde zien hoe Piet mensen oplichtte, stimuleerde ik hem indirect om nieuwe feiten te plegen. Dat is op zijn minst moreel discutabel. Om een gezond tegengewicht te bieden voor alle leugens en bedrog, probeerde ik zo waarachtig mogelijk over mezelf te schrijven. Maar eigenlijk bleek iedereen die met Piet in aanraking kwam, corrupt te zijn. Ook de slacht­offers die ik opvoer. Omdat ze hun geld wilden ­terugzien, gleden ze af. Toen mijn redactrice bij Das Mag (de uitgeverij waarmee Maarten na de breuk met De Bezige Bij in zee ging, red.) het finale manuscript had gelezen, was ze echt geschrokken. Wat is de wereld corrupt!’

Wat heeft dit met jouw wereldbeeld gedaan?

‘Ik werd paranoïde. Aan de telefoon vroeg ik me voortdurend af wie er meeluisterde. Ik weet waartoe Piet in staat is. Dat besef is eigenlijk pas volledig doorgedrongen toen mijn boek al uit was. De reacties van mijn vrienden hebben me echt de daver op het lijf gejaagd. Zij vrezen dat er nog iets staat te gebeuren. Maar het is te laat, hé.

De uitgeverij heeft uiteraard een risicoanalyse gemaakt, maar een figuur als Piet Van Haut is onvoorspelbaar. Zodra je met hem in aanraking bent gekomen, sleurt hij je mee in zijn bad.’

PS. Dit artikel verscheen eerder in DS Magazine.

PPS. Hoe gaat het met … Dempsey Hendrickx.