Uitgelezen

Bella – de Apocalyps volgens Vandecasteele

Het gebeurt niet vaak, maar soms krijg ik mijn goesting. Zonder zeuren, zelfs. Deze week heet mijn goesting Bella.

Joost Vandecasteele is een man met een missie. Hij wil het stof van de Letteren blazen en literatuur weer spannend en urgent maken, volgens de achterflap. Persoonlijk vind ik dat mannetjes die in een floeren kostuum en met een radicale combover extra voetnoten bij Ulysses zitten te verzinnen dringend in een lederen vest dienen te worden gehesen en met een Hemingway onder de arm moeten worden losgelaten in het Quartier Latin, dus ik begrijp zijn ambitie volkomen.

We zagen Joost al eerder aan het werk op het Passa Porta festival in 2015, waar hij vanop de wenteltrap van de Beursschouwburg met een donderpreek de kalk van ons schedeldak deed dwarrelen. In zijn kenmerkende hoogenergetische stijl, waarbij ik me voorstel dat achter zijn bril de beelden zich verdringen als een koopgekke meute voor glazen winkeldeuren op de ochtend van de solden.

Vandecasteele experimenteert graag met mengvormen. Hij bracht Bella eerst als een monoloog op het podium, waar het Habeas Corpus heette. Zo werd Bella een toegankelijke tekst die klinkt alsof hij je wordt voorgelezen. Meng dat dan weer met elementen van een graphic novel en je krijgt iets dat ergens tussen een novelle en een comic book pendelt.

Een formaat dat uitstekend past bij het geeky verhaal, dat klassieke dystopische sciencefiction elementen mengt -ook hier wordt gemengd, ja- met je reinste kolder. Zoals ik al zei, helemaal mijn goesting.

(illustratie: Jeroen Los)

In Bella gaat de wereld finaal naar de kloten. Wanneer het precies begon verkeerd te gaan is niet helemaal zeker, er zijn immers te veel stommiteiten om uit te kiezen. Het menselijk ras heeft altijd zijn kleine kantjes gehad, maar wanneer die kleine kantjes met behulp van de technologische vooruitgang tot het uiterste worden gedreven krijg je de Apocalyps volgens Vandecasteele.

… want zo is de mens, die kan niet iets ontdekken en het dan met rust laten.

De mensheid slaagt erin om zelfs internetporno te verneuken, waardoor het globale libido definitief op nul blijft steken en baby’s noodgedwongen in proefbuizen moeten geassembleerd worden. Egoïsme wordt een erkende aandoening met fiks wat tegemoetkomingen van de overheid, waardoor mensen massaal pillen gaan slikken die egoïsme opwekken, met alle gevolgen vandien. Ouders zijn zo verkleuterd dat zesjarigen het heft in handen nemen. Conflicten worden uitgevochten door kleuters, want daarvoor hebben de volwassenen het te drukdrukdruk.

Het is in die wereld dat Bella opgroeit. Ze ziet het emotieloos aan, ook wanneer de wereld aan een rotvaart aan haar voorbijraast bij het liften op de Superduper Snelweg, die op de evenaar ligt en afritten heeft naar elk continent. Ze is een kind van haar tijd en stelt zich geen vragen, maar toch krijgt ze ongewild een hoofdrol toebedeeld in de fatale laatste fuck-up van de mensheid.

En uit dat puin, uit die brokstukken, uit dat bloed van duivels, uit dat vlees van engelen, uit die rotzooi, uit die wrakken werd de mens gecreëerd. Al vanaf dag één geen verheven wezen, maar een amalgaam bestaande uit ravage.

Zoals met alle dystopische fictie ben je wat verdoofd na het lezen van Bella. Dat de mensheid stoemelings op het ravijn afstevent moet je even verteren, en zeker omdat je ook vandaag al niet naast de kiemen kan kijken die Vandecasteele in Bella liet ontspruiten. Wat helpt, is de kort en krachtige mengvorm. De illustraties van Jeroen Los -in strak blauwzwart- breken het koortsachtig relaas in verteerbare brokken. Wat ook helpt, is dat Vandecasteele zijn maatschappijkritiek steeds behoorlijk grappig weet te verpakken. Zo laat hij zich even voluit gaan in de newsflash halfweg het verhaal, waardoor je tussen al het onheil door naar adem kan happen.

HALLO? We kunnen toch niet de ergste planeet in het universum zijn. Toch? Of wel? Hallo? Zeg iets.

Lees Bella voor een intens halfuurtje grinnikend griezelen met de zielige laatste stuiptrekkingen van de beschaving, maar lees het ook voor de vlijmscherpe, vlammende stijl van Vandecasteele. Een stijl die misschien nog het best tot zijn recht komt als je Bella luidop leest. Dus klim ergens op een wenteltrap, haal diep adem en laat die eerste zin donderen:

Ze zeggen zoveel.

(illustratie: Jeroen Los)

 

PS: bekijk hier de trailer van Bella

PPS: meer literaire sciencefiction? Hierzo.