Dat is de vraag

Geef je stem aan Vlaamse jeugdauteurs

Een plek in de etalage (of prominent in de winkel): zo belangrijk voor een boek, en zo moeilijk voor Vlaamse makers in Nederland

Ben jij een leerkracht, leescoach, bookfluencer, journalist of schrijver? Geef je mensen in je omgeving graag boekentips en valt het je op dat Vlaamse (jeugd)auteurs een stuk minder aandacht krijgen dan hun collega’s uit Nederland? Laat je stem dan horen. Geef je op als ‘ranker’ voor de Top10 Kinderboeken Vlaanderen. Het is niet moeilijk. En het is nodig!

De moed zonk Julie Verhaert in de schoenen op 29 november 2024. Verhaert is uitgever jeugdliteratuur bij de Vlaamse uitgeverij Pelckmans en kreeg die dag de longlist van de Boon voor Kinder- en Jeugdliteratuur 2025 onder ogen, waarna ze op Instagram schreef: “Zoals elk jaar gaat het overgrote deel van de nominaties van deze Vlaamse literatuurprijs naar boeken uitgegeven bij onze noorderburen, alsof we in onze postzegel maar wat in de zandbak liggen te knoeien en ze alleen daar weten hoe ze huizen moeten bouwen.”

Verhaert gaf lucht aan een emotie die niet nieuw is in boekenland. Ze is ook niet populair (bah, frustratie) maar wel terecht.

Voor een Nederlandstalige schrijver uit Vlaanderen, die publiceert bij een Vlaamse uitgeverij, is zichtbaarheid in Nederland minder vanzelfsprekend dan je zou denken/hopen. Zelfs in Vlaamse kranten en bij Vlaamse prijzen blijft het knokken tegen de Nederlandse Goliath.

Daar kan je over klagen, of je kan er iets aan doen – zo dacht een trio Vlaamse leesbevorderaars: leescoach Liesbeth Devriendt van Vive Le Livre, schrijver en voormalig boekenmeester Tom Marien en bibliotheekmedewerker slash selectielezer Leesjury Annelien Vanessche.

Drijvende kracht achter de Top10 Kinderboeken Vlaanderen: schrijver/dichter Tom Marien

In de zomer van 2024 sloeg het drietal de handen in elkaar met Rob van de Sande, de oprichter van de Top40 Kinderboeken (vroeger: Frappante Fragmenten). Zijn maandelijkse ranking van recente kinder- en jeugdboeken is een begrip in Nederland. Samengesteld door een grote groep boekverkopers, leerkrachten en leesbevorderaars biedt de Top40 een leidraad voor al wie met kennis van zaken leesadvies wil geven. Maar kinder- en jeugdtitels uit Vlaanderen vinden moeilijker hun weg naar de lijst.

Daarom – en hier vragen we jullie hulp – kun je voortaan stemmen op een aparte lijst voor Vlaanderen – er is een tiplijst met 20 titels en een Top10.

Wil je jeugdboeken van Vlaamse makers een duwtje in de rug geven, meld je dan hier aan als ranker.

Op termijn is het de bedoeling om te komen tot een gezamenlijke lijst voor de Lage Landen. Maar dan met een betere, meer eerlijke verdeling over Nederland en Vlaanderen dan de huidige Top40.

Een van de initiatiefneemsters: Liesbeth Devriendt van Vive Le Livre


Is de situatie echt zo scheefgegroeid? Initiatiefnemer Tom Marien is overtuigd van wel: “Ik verzamel al een tijdje concrete, cijfermatige voorbeelden van hoe boeken van Vlaamse makers, die ook nog eens uitgegeven worden bij een Vlaamse uitgeverij, niet of amper zichtbaar zijn in Nederland. Elke telling bewijst het opnieuw. Vlaamse jeugdauteurs liggen niet in Nederlandse boekenwinkels, ze worden niet besproken in Nederlandse kranten en komen amper aan bod op een groot platform als de Grote Vriendelijke Podcast – die telt slechts 8 Vlaamse auteurs op ruim 125 afleveringen.

Ze zijn ook onzichtbaar en dus per definitie kansloos bij de Nederlandse prijzen voor jeugdliteratuur, zoals de Griffels en de Penselen en de Woutertje Pieterseprijs.”

Hoe belangrijk die prijzen zijn, vertelt Annelien Vanessche van de bibliotheek in Kortrijk: “Als we boeken voor onze collectie aankopen, dan maken we lijstjes met alle genomineerden van de Griffels en Penselen, de Woutertje Pieterse, de Leesjury en de Boon. Een aankoopbeleid dat nadelig uitpakt voor Vlaamse makers, die bij literaire prijzen gemakkelijk over het hoofd worden gezien.”

Ben jij gepassioneerd door (jeugd)literatuur en steek je de (potentiële) lezers in je buurt graag aan met je enthousiasme? Geef je stem dan eens aan Vlaamse makers. In je klas of op school, in je bibliotheek, via sociale media of door voortaan te stemmen voor de Top10 Vlaanderen.

Doen, hoor!